Cách trồng nấm rơm bằng lá chuối đang trở thành giải pháp tiết kiệm, hiệu quả và thân thiện với môi trường được nhiều bà con nông dân áp dụng. Lá chuối khô không những là nguyên liệu dễ tìm mà còn giúp năng suất nấm cao nếu thực hiện đúng kỹ thuật. Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn bạn từng bước trồng nấm rơm bằng lá chuối chuẩn xác để thu hoạch nhanh, năng suất tốt.
1. Giới thiệu về trồng nấm rơm bằng lá chuối
Nấm rơm là loại nấm phổ biến và được ưa chuộng trong ẩm thực Việt Nam nhờ hương vị thơm ngon, bổ dưỡng. Trồng nấm rơm truyền thống thường dùng rơm rạ, tuy nhiên, sử dụng lá chuối khô làm giá thể thay thế không chỉ giúp tiết kiệm chi phí mà còn tận dụng nguồn nguyên liệu sẵn có trong vườn nhà, giảm ô nhiễm môi trường. Lá chuối tạo môi trường phát triển tốt cho sợi nấm nhờ đặc tính giữ ẩm và thoáng khí hiệu quả.
2. Chuẩn bị nguyên liệu và dụng cụ
Để trồng nấm rơm bằng lá chuối, bạn cần chuẩn bị đầy đủ nguyên liệu và dụng cụ:
- Lá chuối khô: Lựa chọn lá chuối già, không bị mốc, hư hại. Có thể dùng lá tươi sau khi phơi héo.
- Giống nấm rơm chất lượng: Ưu tiên meo giống mới, sạch, được kiểm định.
- Chất bổ sung dinh dưỡng: Cám bắp và cám gạo, trộn theo tỷ lệ 1:1 để bổ sung chất dinh dưỡng cho nấm phát triển mạnh.
- Vôi nông nghiệp: Để pha nước vôi ngâm lá chuối, loại bỏ vi khuẩn, nấm mốc gây hại và cân bằng pH.
- Dụng cụ hỗ trợ: Chậu, thau pha nước, bạt nilon để phủ luống, lưới lan, găng tay, khẩu trang, mũ bảo hộ… để vệ sinh và bảo vệ bản thân khi làm việc.
3. 4 bước trồng nấm rơm bằng lá chuối chi tiết
Bước 1: Xử lý lá chuối bằng nước vôi
Lá chuối khô cần được ngâm trong dung dịch nước vôi có pH 12-13 khoảng 2-3 tiếng để diệt khuẩn, nấm mốc và làm mềm lá, giúp cân bằng môi trường cho tơ nấm phát triển thuận lợi. Sau đó, lá chuối được vớt ra phơi ráo hoặc để ráo nước tự nhiên, tránh giữ ướt quá mức gây hư hại.

Bước 2: Lên luống trồng nấm
- Chọn vị trí sạch sẽ, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp và gió lùa vì nấm rơm rất nhạy cảm với nhiệt độ và độ ẩm.
- Vệ sinh khu vực trồng bằng nước vôi để khử trùng nền.
- Lên luống rộng khoảng 1m, cao 30cm, dài tùy diện tích.
- Trải một lớp lá chuối dày 15-20cm làm lớp nền luống, dùng tay nhẹ nhàng nén cho lớp lá ổn định và gọn gàng.
Bước 3: Cấy giống nấm rơm
- Trộn meo giống với cám bắp và cám gạo (tỷ lệ 1:1), bóp nhẹ cho hỗn hợp hòa quyện.
- Rải đều lớp meo lên bề mặt lớp lá chuối dưới luống, cách mép 3-5 cm.
- Phủ tiếp lớp lá chuối lên trên và lặp lại quy trình cho đạt 2 lớp meo xen kẽ 3 lớp lá chuối để tạo môi trường lý tưởng cho sợi nấm phát triển.
- Cuối cùng, phủ kín luống bằng bạt nilon nhằm giữ ẩm và ổn định nhiệt độ.

Bước 4: Chăm sóc và thu hoạch
- Trong khoảng 7-8 ngày sau cấy, sợi nấm sẽ phát triển, lan tỏa đều bề mặt luống. Giữ ẩm bằng cách tưới nước phun sương nhẹ, không để ngập úng hoặc quá khô.
- Điều chỉnh nhiệt độ mô nấm khoảng 30-36°C cho giai đoạn sinh trưởng tốt.
- Khoảng 10-12 ngày sau khi cấy giống, nấm rơm sẽ bắt đầu ra quả thể để thu hoạch.
- Khi thu hoạch, nên cẩn thận không làm tổn thương luống để tiếp tục thu hoạch các đợt sau.
4. 5 Lưu ý quan trọng để đạt năng suất cao
- Chọn lá chuối sạch, không mốc để tránh lây nhiễm nấm bệnh.
- Giữ môi trường trồng thoáng mát, bóng râm, tránh gió lùa mạnh và ánh sáng trực tiếp, giúp nấm phát triển tốt, không bị khô da.
- Duy trì độ ẩm vừa phải, tưới bằng bình phun sương nhẹ nhàng.
- Sử dụng các vật liệu phủ như bạt nilon để giữ nhiệt và ẩm cho luống.
- Theo dõi thường xuyên để phát hiện sớm sâu bệnh hoặc nấm mốc, xử lý kịp thời.
5. 4 Lợi ích khi trồng nấm rơm bằng lá chuối
- Tiết kiệm chi phí nguyên liệu so với rơm rạ truyền thống vì lá chuối là phụ phẩm sẵn có trong vườn nhà.
- Tạo ra môi trường trồng sạch, hợp lý giúp tăng năng suất và chất lượng nấm.
- Giảm ô nhiễm môi trường và tận dụng hiệu quả nguồn nguyên liệu xanh.
- Phù hợp với quy mô nhỏ tại nhà hoặc sản xuất nấm vừa và nhỏ, giúp đa dạng hóa nguồn thu nhập cho bà con nông dân.
Cách trồng nấm rơm bằng lá chuối là phương pháp đơn giản, hiệu quả và tiết kiệm chi phí, thích hợp cho cả người mới bắt đầu và bà con nông dân mở rộng sản xuất. Việc xử lý đúng lá chuối, chọn vị trí trồng, cấy giống đúng kỹ thuật và chăm sóc phù hợp sẽ giúp bạn nhanh chóng thu hoạch được những luống nấm rơm thơm ngon, bổ dưỡng. Hãy bắt đầu ngay hôm nay để tận dụng nguồn nguyên liệu sẵn có và tạo ra giá trị kinh tế bền vững từ nghề trồng nấm rơm.